خواص و مضرات بادام کوهی در بارداری و شیردهی و طب سنتی
بادام کوهی
بادام کوهی ,بادام کوهی به انگلیسی,بادام کوهی در بارداری,بادام کوهی الوک,بادام کوهی چیست,بادام کوهی ویکی پدیا,بادام کوهی و خواص آن,بادام کوهی یا الوک
توضیحاتی در مورد بادام کوهی
ارتفاع درخت بادام ۴ تا ۱۰ متر است و قطر آن نیز می‌تواند به بیش از ۳۰ سانتیمتر برسد. بزرگترین کشورهای تولیدکننده بادام در دنیا ایالات متحده آمریکا و اسپانیا هستند. ایران با تولید ۶٪ در رتبه پنجم تولیدکنندگان این میوه قرار دارد. ۴۹٪ دانه بادام را روغن تشکیل می‌دهد که ۶۲٪ آن اولئیک اسید غیر اشباع، ۲۴٪ لینولئیک اسید غیراشباع، و ۶٪ آن پالمیتیک اسید اشباع است. مقدار انرژی موجود در هر ۱۰۰ گرم مغز بادام، ۵۷۶ کیلوکالری است. کاشتن درخت بادام در باغچه خانه راحت است. می‌توانید آن را در فصل زمستان بکارید تا بهار جوانه بزند. مراقب باشد که گیاه‌تان باید نور خورشید ببیند و در فصل تابستان هفته‌ای یک بار آبیاری شود بهترین نوع این محصول در شهرستان تسوج از آذربایجان شرقی یافت می‌شود
در این مطلب از سایت جسارت در مورد بادام کوهی صحبت میکنیم امیدواریم مورد توجه قرار بگیرد.
معرفی بادام کوهی
بادام کوهی، نام درختچه سبز رنگی است با برگ‌های باریک و کوچک که در اقلیم نیمه خشک ایران می‌روید. بادام کوهی از خانواده گل سرخیان می‌باشد. ارتفاع متوسط گیاه بین ۲٫۵ تا ۳ متر و قطر تاج پوشش آن نیز به ۲ تا ۲٫۵ متر بالغ می‌گردد. گل‌های سفیدرنگ بادام معمولاً قبل از ظهور برگ‌ها در اوایل فروردین‌ماه ظاهر می‌شوند. دانه این گیاه که پس از فراوری (شیرین کردن) مصرف خوراکی دارد معمولاً از اوایل خرداد تا اواخر این ماه برداشت می‌شود.
بادام کوهی و زیستگاه آن
بادام کوهی در خاک‌های عمیق تا نیمه‌عمیق، سنگ‌ریزه‌دار و بر روی تشکیلات آهکی – سیلیسی در شیب‌های ملایم کوهستان‌ها می‌روید. بومی ایران و منطقهٔ خاورمیانه، گستردگی در مناطق جنوبی، مرکزی و شمال شرق ایران، در کوه‌های آهکی- سنگلاخی است. دامنه‌های ارتفاعی رویش‌گاه بادام کوهی بین ۸۰۰ تا ۲۷۰۰ متر از سطح دریا، در خطوط هم باران ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلی‌متر قرار گرفته‌اند.
محل رشد بادام کوهی
این گیاه در مناطق کوهستانی در استان‌های فارس، کرمان خوزستان، سیستان و بلوچستان، یزد، اراک، کردستان، بختیاری، تهران، میانه و لرستان و در انواع مختلف خاک رشد می‌کند.
انواع بادام کوهی
ارجنک – یا بادام زاگرسی و بادام اراکی، گونه‌ای بادام که پراکنش آن منحصر به زاگرس جنوبی در ایران است. ارژن – یا بادام کوهی، گونه‌ای از بادام که بطور گسترده در ایران و ترکمنستان می‌روید. تنگرس – یا بادام خارآلود یا تِنْگِس، گونه‌ای بادام که تنها در زاگرس جنوبی در ایران می‌روید. بادام گنوئی – یا ارچن، گونه‌ای از بادام که منحصر به استان‌های جنوبی و جنوب‌شرقی ایران است. بادام شرقی – گونه‌ای از بادام وحشی که بومی غرب ایران و شمال عراق است.
بادام تلخ چیست
بادام تلخ نیز مانند دانه‌های هلو، زردآلو، آلو، سیب، به و گیلاس از آمیگدالین تشکیل یافته‌است که می‌تواند در بدن تبدیل به سیانید شود. در تمام دنیا دو نوع بادام وجود دارد: بادام شیرین و بادام تلخ. بادام تلخ باید به منظور از بین رفتن مواد شیمیایی سمی موجود در آن حرارت داده شود یا پاستوریزه شود. بادام سرشار از پروتئین، ویتامین E، کلسیم، منیزیم، پتاسیم و آهن است که برای بدن مفید می‌باشد؛ اما مصرف بادام تلخ به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
نام های دیگر بادام کوهی
در آذربایجان و زنجان به آق چالی – قره چالی شهرت دارد در لرستان و بختیاری ( ارژن – آرجن – در کردستان به تنگیس و تنگیز شهرت دارد در فارس بخورک – اخرک نامیده می شود
اثرات دارویی بادام کوهی
ضد عفونی کننده – تسکین دهنده درد – سرمه آن به چشم جهت تقویت بینایی به کار می رود . مالیدن کوبیده آن ضد شوره وشپش و رشک را از بین می برد . ضماد آن با سرکه جهت زخم های کهنه و زخم های چرکی پوست و زخم های عصبی وچرب و خارش وترکیدن پوست مفید است.
نحوه مصرف بادام کوهی
بادام کوهی بیشتر به صورت روغن یا ضماد و به شکل موضعی استفاده می شود. نکات احتیاطی:مصرف بادام کوهی بدون فرآوری معمول نبوده و خوردن آن به دلیل وجود آمیگدالین خطرناک است.
میوه بادام کوهی
میوه های تخم مرغی،قهوه ای روشن،پوسته سخت وصاف، با یک دانه سفید رنگ به نام بخورک، طولmm20و عرضmm 12 ،دارای کرکهای کوتاه، هسته دارای خطوط شیار،طعم تلخ، بعد از شیربن شدن مصرف خوراکی دارد. استفاده در تنقلات و شیرینی پزی، استخراج آمیلاگدالین
کاربرد بادام کوهی
استفاده به عنوان تنقلات بعد از شیربن شدن، تهیه ملین ، مدر ، برای درمان حبس البول ، در درمان میگرن، سیاه سرفه و رماتیسم و درد، درمان ناراحتیهای قلبی ضماد آن با سرکه برای سردرد و ترمیم زخم های کهنه و جراحت ها وتنگی نفس، ورم سینه و ریه، ضماد آن روی پوست و صورت برای از بین بردن لکه ها و چین و چروک پوستی و روغن آن برای درمان ترک و شقاق پوست ناشی از سرما
مشخصات بادام کوهی
نام علمی درختچه: Amygdalus Lycioides Spech می‌باشد. نام‌های دیگر بادام کوهی در کتب طب سنتی، بادامک، بیو، ارجن، ارژن، بادامچه، بوخورک، ارجنک، بیف، آقچالی، قره چالی و تنگرس نامیده شده است. تیره گیاه: گل سرخ Rosaceae نوع گیاه: درختچه مشخصات ظاهری: درختچه‌ای است با شاخه‌های جوان و خاردار که رنگ شاخه‌ها قهوه‌ای روشن و پس از مدتی خاکستری رنگ می‌شوند. برگ‌های آن چرمی شکل، باریک و نوک تیز با ابعادی مختلف و میوه‌اش کرکدار، مخملی و ابعاد میوه در گونه‌های مختلف متغیر است. طبیعت مغز بادام: طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است. رویش جغرافیایی: در نواحی معتدل و معتدله سردِ ارتفاعات و دامنه کوه‌ها خصوصاً در استان‌های چهارمحال و بختیاری، کردستان، گلستان، زنجان، البرز و تهران می‌روید. ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در بادام کوهی: آب، انرژی، پروتئین، روغن‌های اشباع نشده، نشاسته، کلسیم، فسفر، آهن، پتاسیم و ویتامین‌های B3, B2, B1 در آن تشخیص داده شده است.
خواص درمانی بادام کوهی
بخش مورد استفاده: مغز بادام. در ضمن برگ درختچه نیز خواص دارویی دارد. نحوه مصرف: معمولاً مغز بادام کوهی مصرف خوراکی داشته ولی طعم و مزه آن مثل بادام‌های دیگر خوشایند نیست. خواص درمانی: تقریباً خواص مغز بادام کوهی با مغز بادام‌های دیگر مشابه است. دم کرده برگ‌ها باعث برانگیخته شدن تمایلات جنسی، افزاینده اسپرم، ضد طپش قلب و مفید برای بیماری‌های قلبی می‌باشد. در استعمال خارجی استفاده از برگ‌ها به صورت ضماد مسکن درد گودی کمر می‌باشد.
روغن بادام کوهی
برای تهیه این روغن مغز بادام را پس از خشک و پاک کردن از گرد و غبار در آسیاب خرد می کنند و پس از آنکه به صورت خمیر در آمد در دستگاه های فشار قرار داده روغن آن را استخراج می نمایند. باید توجه داشت هنگام استخراج نباید از آب استفاده کرد. روغن بادام باید رد شیشه های پر و کاملا در بسته نگهداری شود. روش تهیه اسناس بادام تلخ: برای تهیه این اسانس باقیمانده بادام موجود در دستگاه فشار را که روغن آن استخراج شده است مدتی در آب خیس کرده و سپس تقطیر می نمایند. اسانس بادام تلخ مایعی زلال و بی رنگ است ولی بر اثر کهنه شدن به رنگ مایل به زرد در می آید بوی آن قوی و طعمش سوزاننده کمی تلخ و بسیار سمی است . شیشه اسانس بادام تتلخ باید از اسانس پر باشد و دور از نور و در جای سرد نگهداری شود. از اسانس برای رفع خارش و در صنایع عطر سازی و رنگ سازی استفاده می شود.
صمغ بادام کوهی
صمغ گیاه بادام کوهی (amygdalusscoparaia) را زدو گویند که در فصل گرما هنگامی که فشار و سیلان شیره گیاه به بالاترین میزان خود می رسد به صورت طبیعی از تنه گیاه تراوش می کند و بهره برداری آن خیلی ساده است . به طوری که غالبه زنان و کودکان صمغ متر شحه را از روی تنه گیاه جمع آوری می کندد. زدو دارای مواد موثره ای است که در صنایع مختلف غذایی و دارویی به کار می رود همچنین به دلیل داشتن مواد معطر در ساخت مواد خوشبو کننده دهان و دندان از آن استفاده می شود. برخی باورهای مردم لر درباره گیاه بادام کوهی بیانگر اهمیت این گیاه نزد ایرانیان است. در مفاتیح الجنان در آداب سفر آمده است که «… با خود بردار عصایی از چوب بادام تلخ و…» ممکن است با این باور مردم مرتبط باشد که عصای حضرت خضر از بادام تلخ بوده و به همین دلیل مبارک است. گفته می شود که به هنگام شهادت امام حسین (ع) تمامی درختان سیه پوش شدند به جز بادام کوهی وقتی دلیلش راپرسیدند بادام کوهی پاسخ داد که شما از داغ مولا حسین(ع) ظاهرتان را سیاه پوش کرده اید ولی من از درون سوخته ام.
درخت بادام کوهی
درخت وحشی بادام کوهی بومی ایران بوده و بسیار قدیمی می‌باشد. آثار و بقایای این گیاه در دامنه‌های زاگرس به دوران چهارم زمین‌شناسی (میوسن) نسبت داده شده است. میوه این درخت، کوچک و حدود ۲ در ۱ سانتیمتر و یا کمی کوچکتر بوده و در حالت خام، تلخ می‌باشد. از میوه تلخ بادام کوهی یا الوک بیشتر در تهیه روغن یا ضماد استفاده می‌شود و مصرف خوراکی ندارد. با این حال شیرین شده این میوه خوشمزه بوده و طرفداران زیادی دارد به‌گونه‌ای که اکثر افرادی که با این محصول آشنایی دارند، آن را بر انواع تخمه ترجیح می‌دهند. خواص بادام کوهی به میوه آن محدود نبوده و خواص ریشه، صمغ و روغن آن را نیز شامل می‌شود. بدیهی است آشنایی با خواص مربوطه می‌تواند در تمایل افراد به این نوع خشکبار و یا میزان مصرف آن تاثیرگذار باشد.میوه بادام کوهی در حالت خام به دلیل داشتن ترکیبات خاص، تلخ بوده و نمی‌توان آن را مصرف کرد. ترکیبات موجود در این میوه عمدتا شامل اسید هیدروسیانیک است که در اکثر مغزهای تلخ دیده می‌شود. این اسید سمی بوده و مصرف آن مخصوصا در دز بالا ممکن است عوارضی مانند تهوع، اسپاسم، سردرد، درد شکمی و مشکلات تنفسی را به همراه داشته باشد. بنابراین جز در موارد خاص و با مشورت پزشک، نباید به خوردن حالت تلخ این نوع مغزها اقدام کرد. در این شرایط، بهره‌گیری از خواص بادام کوهی در میان افراد آشنا به این میوه بیشتر به واسطه خوردن میوه شیرین شده آن به عنوان تنقلات ممکن می‌گردد.
فواید بادام کوهی
خوردن بادام کوهی در درمان تنگی نفس، سرفه و ورم‌های سینه و ریه موثر است. مخلوط آسیاب شده بادام تلخ و سرکه، ضماد خوبی برای سر درد می‌باشد و در صورت مالیدن آن بر دور چشم، در تقویت بینایی نیز موثر است. جالب اینکه در صورت قراردادن همین ضماد بر روی لکه‌های صورت، می‌تواند آنها را از بین ببرد. ضماد بادام تلخ همچنین در درمان زخم‌های کهنه، خارش و مخملک کاربرد دارد. خوردن بادام تلخ به همراه عسل برای قولنج مفید بوده و در سلامت کبد و طحال نیز موثر است. مصرف بادام تلخ به همراه نشاسته و نعناع برای رفع درد کلیه مفید است. خوردن مخلوط بادام تلخ و شیره انگور در درمان ناراحتیهای کلیه و از بین بردن سنگ کلیه موثر است. قرار دادن شیاف بادام تلخ در مهبل برای درمان عقب افتادگی عادت ماهیانه کاربرد دارد. خمیر بادام تلخ بوی بد پا و زیر بغل را رفع می‌کند. خمیر بادام تلخ همچنین در درمان افراد مبتلا به اگزما مفید است. این دسته افراد بایستی نقاط مبتلا به اگزما را بجای صابون با این خمیر شستشو دهند. برای بادام تلخ خاصیت ضد سرطانی نیز ذکر شده اما این موضوع به اثبات قطعی نرسیده است. به یاد داشته باشید مصرف حالت خام و تلخ بادام کوهی، به دلیل وجود سیانید در آن خطرناک بوده و ممکن است مسمومیت شدید به دنبال داشته باشد. بنابراین در صورتی که تمایل به مصرف خوراکی این میوه طبیعی را دارید از محصول فرآوری شده آن استفاده کنید.خواص ریشه بادام کوهی دم کرده ریشه بادام تلخ در پاک کردن طحال، کلیه و دفع کرم روده کاربرد دارد. برای درمان انواع دردها نیز از ضماد ریشه بادام تلخ استفاده می‌شود. خاکستر حاصل از ریشه این درختچه برای درمان سوختگی مفید است. کاربرد ساقه بادام کوهی یکی از مواردی را که می‌توان از آن به عنوان خواص بادام کوهی یاد کرد، استفاده از ساقه جوان و ایستای این درختچه در تهیه سبدهای دستی است. تهیه جایگاهی خاص برای نگهداری مرغ‌های خانگی در روستاها به کمک ساقه‌های مذکور نیز در گذشته مرسوم بوده است. این موارد به نوعی صنایع دستی مرتبط با این گیاه بوده که توسط افراد متبحر در بافت ساقه‌های نرم و ایستای گیاه فوق تهیه می‌گردد. خواص صمغ بادام کوهی یا زدو صمغ گیاه بادام کوهی به زدو یا جدو معروف است. با افزایش فشار و سیلان شیره گیاه در فصل گرما، این صمغ به‌طور طبیعی از تنه درخت تراوش می‌کند. زدو دارای مواد معطر بوده و از آن در تهیه مواد خوشبو کننده دهان و دندان و نیز در صنایع آرایشی استفاده می‌شود. برخی از خواص منتسب به این صمغ به‌صورت زیر است: در تحریک اشتها موثر است. برای رفع درد دندان مفید است. در خرد کردن و خارج کردن سنگ مثانه موثر است. در صنایع نساجی برای آهار پارچه بکار می‌رود. در صنایع کاغذسازی، جوهرسازی، لیتوگرافی و چسب کاربرد دارد.
